Page 226 - Sport oyinlari
P. 226
Darvozabondan ancha narida dumalab va uchib kelayotgan
to‘plarni ilib olish uchun uchish bosqichi bo‘lgan yiqilish
qo‘llaniladi. Dastlabki bosqichda darvozabon uchib kelayotgan
tomonga tezda bitta yo ikkita juftlama yoki chalishtirma qadam
tashlaydi. Bunday paytda qaysi harakatlanish usulini tanlash va
undan foydalanish darvozabonning hosil qilgan shaxsiy
ko‘nikmalariga bog‘liq. Depsinishga tayyorlanish gavdani oldinga
engashtirib, og‘irlik markazi o‘qini tayanch sathidan chetga
chiqarishdan boshlanadi. To‘p kelayotgan tomonga yaqin oyoqda
depsiniladi. Qo‘llar to‘p tomonga keskin uzatiladi. Ularning harakati
va ikkinchi oyoqning silkib bukilishi depsinish kuchi oshi-shiga
yordam beradi. Depsinish burchagining qanday bo‘lishi to‘pning
uchish balandligiga bog‘liq. Baland kelayotgan to‘plarni ilib olishda
yuqorilab yon tomonga, o‘rtacha balandlikda kelayotganlarini
ilishda esa yon tomonga depsinib chiqiladi.
Dumalab kelayotgan va past uchib kelayotgan to‘plarni ilib
olishda gavda ko‘proq engashadi, depsinuvchi oyoq Yana ham
chuqurroq bukiladi, darvozabonning uchish trayektoriyasi past, yer
bilan parallel bo‘ladi. To‘p darvozabonning uchish bosqichida ilib
olinadi. To‘p qo‘lga kiritilganidan keyin g‘ujanak bo‘linadi, bu old-
orqa o‘qi atrofida olg‘a tomon aylanishga olib keladi. Tortish kuchi
tahsirida quyidagi tartibda yerga tushiladi: oldin bilak, keyin yelka,
gavda va tosning yon qismlari, oyoqlar.
To‘pni qaytarib yuborish
To‘pni ilib olish mumkin bo‘lmagan hollarda to‘p qaytarib
yuboriladi. Darvozabonning darvozaga ketayotgan to‘p yo‘lini
to‘sishdagi, to‘g‘ridan g‘izillatib uzatilgan va yuqoridan uzatib
tushirilgan to‘plarni olib kolishdagi harakatlari to‘pni qaytarib
yuborishga kiradi. Bunda darvozabon to‘pni egallab olmaydi.
To‘p ikki qo‘llab ham, bir qo‘llab ham qaytarib yuboriladi.
Birinchi usul ishonchliroq, chunki bunda to‘sib koluvchi sath
kattaroq bo‘ladi. Biroq ikkinchi usul darvozabondan ancha naridan
o‘tayotgan to‘plarni qaytarib yuborish imkonini beradi.
To‘pni bir qo‘llab yoki ikki qo‘llab qaytarishda dastlabki va
tayyorlov bosqichlaridagi harakatlar ko‘p jihatdan to‘pni yuqoridan
va yondan ilib olishdagi harakatlarga o‘xshaydi. To‘pning harakat
yo‘nalishi va trayektoriyasiga moslab, darvozabon taranglashgan,
225